Nos primeiros anos da posguerra, nunha pequena aldea do interior de Galicia, vivía Moncho, un rapaz de once anos, coa súa nai, Lola. O pai morrera na guerra e a pobre muller tivo que entrar a servir no pazo de Don Braulio Casares, traballando día e noite, para poder darlle de comer ao seu fillo.
Moncho era un neno moi agarimoso, comprensivo e responsable para a súa idade. Aínda que lle tería gustado, nunca puido ir á escola, e dende moi pequeno, tivo que traballar coma un home máis. Axudaba a súa nai na casa, coidaba dos animais do amo, e, de cando en vez, incluso botaba unha man na terra coma os máis fortes braceiros. Súa nai, facía grandes esforzos para que ao seu fillo non lle faltara nunca un anaco de pan que comer, pero a vida era para eles terriblemente dura.
-Moncho! Moncho! Onde estás, fillo?
-Estou aquí mamá, xogando á pelota.
-Pero, filliño -díxolle súa nai cun ton profundamente tenro-, ti non tes ningunha pelota.
-Si, mamá, teño unha pelota que fixen eu mesmo con estes trapos amarrados.
De súpeto, os ollos da muller comezaron a encherse de bágoas.
-Ai, filliño! Canto me gustaría que puideses…!
-Que puidese que, mamá?
-Pois que ti puideses ter moitos xoguetes, como ten o fillo de Don Braulio.
-Manolito? -exclamou o rapaz, abraiado-. Pero se ese rapaz nunca sae da casa. Sempre está metido no seu cuarto xogando só. Si, terá moitos xoguetes, pero non ten amigos. Se chove, non pode saír á eira porque mancha os zapatos de lama; se vai frío, tampouco, porque se pode acatarrar. En cambio, eu sempre estou fóra, coa xente, e teño moitos amigos.